“Học
sinh,sinh viên của chúng ta quá thụ động” - lời nhận xét này tương đối
chính xác và được nhắc đi nhắc lại nhiều lần, nhất là ở các diễn đàn
giáo dục.
|
| Hình ảnh minh họa |
Thực tế
cho thấy, ít học sinh sinh viên nào phản bác lại ý kiến của giáo viên.
Ngay sinh viên đại học cũng khá rụt rè khi đứng lên “bắt bẻ” hay thắc
mắc những điều mà mình cảm thấy giáo viên nói chưa thoả đáng (Trừ những
tên không sợ trời, không sợ đất như Inzaghi đây). Có thể nói thái độ học
một cách thụ động của sinh viên là kết quả của lối học từ thời phổ
thông. Cũng có những lớp học “mở” mà trong đó thầy cô đã thay đổi cách
dạy với phương châm “người học là trung tâm”,thay vì cách cũ “thầy đọc -
trò ghi” rồi học thuộc để thi như trước. Trong những lớp học này, sinh
viên được tự do thảo luận, trao đổi và thầy cô chỉ đóng vai trò hướng
dẫn, gợi mở, dẫn dắt cuộc thảo luận đi đúng hướng. Thế nhưng sau những
giờ thảo luận sôi nổi, thầy lại tóm tắt bài học và…đọc kết luận của mình
cho sinh viên chép, học thuộc để…thi. Những gì thầy đưa ra được xem là
đáp án và sinh viên khi làm bài thi vẫn phải theo thì mới có hy vọng đạt
điểm cao. Trong bài thi, rất hiếm, hoặc hầu như không có sinh viên nào
dám “mạo hiểm” nói khác ý kiến của thầy . Những sinh viên lười đến lớp
vẫn có thể mượn vở bạn photo để học và thi, thậm chí có khi điểm của
những sinh viên đó còn cao hơn các sinh viên chăm chỉ nghe giảng trực
tiếp.
Như vậy, cách dạy và cách học dù có thay đổi nhưng cách thi
và chấm thi vẫn mang tính lý thuyết, sách vở, từ chương, khuôn mẫu. Đó
chính là lý do giải thích tại sao sinh viên vẫn còn rụt rè, chưa thực sự
chủ động trong học tập, thi cử. Sinh viên cảm thấy mình chưa được đảm
bảo “an toàn” nên không dám đưa ra ý kiến của mình trong bài thi. Họ
cũng so sánh giữa hai cách học: học theo ý thầy, sao y trong giáo trình
hoặc dựa theo ý của thầy đã truyền đạt để nói theo cách của mình, có thể
có những ý kiến riêng đôi khi trái ngược với sách vở, với lời giảng của
thầy trên lớp. Sinh viên nhận ra rằng cách thứ nhất là lựa chọn “khôn
ngoan” và “bảo đảm” hơn.
Để sinh viên chủ động hơn trong việc học
nhằm khích lệ khả năng sáng tạo của người học, không chỉ cách dạy mà
cách đánh giá (cụ thể là cách thi và chấm thi) cũng phải thay đổi. Có
như thế người học mới không còn băn khoăn và phát huy hết khả năng của
mình trong học tập, nghiên cứu.
