Đừng Cứ "Bổn Cũ Soạn Lại"
Trong lúc nói chuyện, nhiều người mang
tật nói đi vói lại mãi những điều nào đó làm cho người nghe phải bực
mình. Đối với cuộc đời, người ta nói: "Dưới bóng mặt trời không có gì
mới lạ". Chúng ta có thể nói, trong thứ người ấy, không có chuyện gì
mới lạ cả. Hầu hết những điều họ thốt ra có thể gọi một cách vui vui là
"Bổn cũ soạn lại". Người ta hay lặp lại, thường bởi nhiều nguyên dọ Vì
nghèo nàn trí nhớ, nói rồi quên, nên phải nhiều lần nhắc lại để kẻ
khác cảm hiểu với mình. Vì nhàm chán cảnh đời hiện tại, thích mơ vọng
tương lai. Vì một nhu cầu khẩn thiết nào đó, nên phải hạ mình xuống van
nài lòng tốt của kẻ khác. Vì cho mình là quan trọng, thấy mình giàu
tài đức khao khát thiên hạ ngợi khen mình. Vì thiếu lương tri, thiếu
tâm lý, nên thích nhai đi nhai lại một hai điều gì đó tưởng thiên hạ mê
nghe, và tự đắc rằng mình duyên dáng trong khi nói chuyện.
Vì quá yêu thích một ai, hay một vật
nào nên người ta thấy cần nhắc mãi những gì có liên hệ đến đối tượng
yêu của mình. Vì cô đơn, đau khổ, nghèo túng. Có lẽ do kinh nghiệm, bạn
biết nhiều người hay nói mãi một vấn đề chỉ vì họ kém trí khôn, hoặc
bởi hoàn cảnh gia đình nghèo túng, họ không thu trữ được nhiều kiến
văn. Phạm vi hiểu biết của họ chỉ căn cứ trên những công ăn việc làm
chật hẹp hằng ngày của mình, vì vậy, khi nói chuyện, họ không biết gì
mới lạ để nói, phải bàn luôn những việc tầm thường cuộc sống của mình.
Chúng tôi có quen được một bà lão bán kẹo đậu phộng. Trong mười lần
chúng tôi đến thăm bà là có đến bảy lần nghe bà nói về cách rang đậu,
xào đậu với đường, cách nướng bánh tráng, về mùa nào kẹo đậu phộng phải
đổi lúa, đổi dừa, phải bán bằng tiền để có lợi. Trong xã hội, có biết
bao người hay nói chuyện như bà lão nầy.
Tật kém trí nhớ cũng làm cho nhiều
người khi nói chuyện bị kẻ khác chê chán. Chuyện họ mới nói vài bữa
trước, nói rất nhiều, rất lâu mà bữa nay họ lại nghiễm nhiên nói lại
nữa. Bởi não nhớ khiếm khuyết, nên những điều họ học tập từ trước dần
dần tiêu tan trong thời gian. Câu chuyện của họ do đó không được dồi dào
ý tưởng. Những điều họ mới bàn, họ cắt nghĩa lại. Bệnh lập lại này
chẳng những rất thường ở bậc lão thành mà cũng không ít ở những thanh
niên yếu tinh thần, đau thần kinh, ít trí khôn, trác táng qúa độ hay
dùng không chừng mực những món kích thích như cà phê, rượu mạnh.
Không biết bạn có gặp như chúng tôi,
nhiều ông lão hay chê thời hiện tại cuảa chúng ta và ca tụng thời dĩ
vãng của mình đã sống không? Chúng tôi thỉnh thoảng lại gặp những bậc
cao tuổi có tinh thần như vậy. Tự nhiên họ có ác cảm với cuộc sống, mà
họ đang sống có cảm tình rất nhiều với cái kiếp xửa xưa nào của thời họ
còn măng xuân. Họ hay đem những chuyện xưa ra kể lể. Ít khi bạn gặp
một ông lão hay bà lão mà không nghe họ nói hồi đó người ta không như
thế này, trời đất, cây trái, tôm cá như thế kia, đời bây giờ tệ hơn hồi
xưa nhiều. Và bạn nên nhớ rằng, cái thời mà khi họ còn xuân tráng, họ
không ca ngợi gì lắm đâu. Có khi họ cũng chê chán lắm. Lúc về già, họ
mang tâm lý "Vang bóng một thời". Mà không phải chỉ người già mới có
tâm lý này nghe bạn. Hạng thanh niên cũng có nhiều người ưa khen ngợi
thời xưa. Bạn và chúng tôi chắc có lần nói, bây giờ học sinh lười biếng
và học kém hơn chúng ta hồi lúc bằng tuổi chúng. Có kẻ khác chê hiện
tại, khao khát những cải cách ngày mai và hay nói đi nói lại những kết
quả còn trong mộng. Tất cả hai hạng này điều làm cho thính giả bực
mình. Sự tự ty mặc cảm có khi cũng làm cho đôi người hạ mình xuống thái
quá để van nài lòng từ nhân của kẻ khác. Khi kẻ này, vì lý do nào đó
không làm họ thỏa mãn được, họ lặp đi lặp lại mãi lời yêu cầu của mình.
Thính giả trước mặt họ phải bực mình hơn cả người mắc nợ trước mặt
chhủ nợ.
Nhiều người hay "bổn cũ soạn lại" chỉ
vì có tính khoe khoang thái quá. Lúc nào họ cũng muốn đời nhận mình là
một người quan trọng và muốn cho thiên hạ biết những tài đức của mình.
Gặp ai họ cũng hay bàn đến những thành công của họ về quân sự, những
kết quả của họ về doanh nghiệp, những cấp bằng, những tác phẩm văn
nghệ, những ngành văn hóa mà họ chuyên khảo. Các đầu đề ấy ám ảnh tâm
hồn họ, nên hễ nói về chúng là tâm hồn họ được thỏa mãn phần nào.
Trong nhiều cuộc hội đàm, có không ít
kẻ hay trào phúng, hay làm trò hề mà thiếu lương tri và dốt tâm lý
thính giả. Họ nói những điều mà họ tưởng làm kẻ khác cười vỡ bụng,
tronh khi thính giả ngượng nghịu, thương hại tính khờ dại của họ, và
muốn bịt giọng họ cho rồi.
Một nguyên nhân nữa hay làm cho nhiều
người có tật lập lại lúc nói chuyện là yêu say mê một người hay một
vật nào. Chắc bạn nhiều lần chán ngắt một vài bè bạn hễ gặp bạn là bàn
về người tình của họ. Có nhiều chi tiết bá láp của kẻ ấy, họ cũng đem
ra nói như thuật một kỳ công. Họ thích nói đi nói lại về người họ yêu,
là vì thự nhiên họ muốn chia sẻ nỗi sung sướng trong tâm hồn yêu và
được yêu của mình. Song tiếc một nỗi họ quên rằng, con người ai cũng ưa
nói về mình như họ, và ai cũng không thích kẻ khác bàn những việc
không ăn thua gì đến mình vì thế thính giả không thích họ. Chúng tôi có
biết được một bà lão rất thích những đồ cổ như ghế trường kỷ, mâm
thau, dĩa chén, lư ô... Và một ông lão rất say mê chuyện Tàu. Ai gặp
hai người này đều nghe họ bàn về những họ yêu thích. Trong xóm chúng
tôi ở, thiên hạ không ưa mà họ không lo lắng gì. Có lần chúng tôi đến
chơi nhà ông lão mê truyện tàu, sau khi ông thuyết cho chúng tôi nào
Chung Vô Diệm đánh cờ với Hầu Anh, nào các anh hùng trong Thủy Hử, nào
Đắc Kỷ với Bá Lạc Đài. Ông nói với chúng tôi: Nhiều người không ưa tôi,
nhưng tôi thấy tôi ưa truyện Tàu là đủ rồi. Thật là ông Lão ngoan cố!
Những người gặp tai nạn, tật nguyền, bệnh hoạn, gặp cảnh chia ly, đói
rét cũng hay nói đi nói lại nguy cảnh và tâm sự của mình. Thiệt ra, họ
không đáng trách, vì tâm hồn đau khổ của họ cần được chia sớt, cần nơi
nương ẩn, ủy lạo. Nhưng bởi người đời, không mấy ai quan tâm đến tâm sự
của kẻ khác, nên một khi họ lài nhài kể lể cõi lòng của mình, thì
nhiều người chán ghét họ.
Bây giờ xin bạn hãy tự xét mình, coi
trong câu chuyện hàng ngày, bạn có tập quán "bổn cũ soạn lại" như những
người đáng tiếc trên này không. Nếu rủi có, sinh bạn mau mau trừ tuyệt.
Lối nói lập lại làm cho kẻ có óc sáng suốt phải khổ tâm. Nó làm cho kẻ
khác, thấy người nói ra không biết chú trọng đến kẻ xung quanh mà mãi
lo nghĩ đến mình. Và bởi cái gì nhiều quá gây chán nản, nên câu chuyện
của người có tật lập lại làm kẻ xung quanh mất thiện cảm của họ.Trong
xã hội, nếu bạn thường gặp những người có tật xấu này, bạn nên khoan
hồng với họ. Phần đông họ bị cô độc, tâm hồn lúc nào cũng khao khát
bạch lộ để được an ủi. Nếu không tốn thì giờ, hay không có hại, thì bạn
nên nhẫn nhịn nghe họ giao phó cõi lòng. Bạn sẽ là người họ yêu quý
cách riêng, và nhờ họ bạn có thể thành công trong nhiều việc. Sự nhẫn
nhịn như thế, đã đành là thái độ lịch sự mà còn là bí quyết rèn luyện
tâm tính cho mềm dẻo, có thể ăn chịu nhiều đau khổ và đủ khả năng để
làm nên.
Nguồn: mobile.ola.vn/rss/note
